Một bạn trẻ sau khi đi du học về đã chất vấn với Trung ương Đoàn tại cuộc họp lấy ý kiến trí thức trẻ cho Đại hội Đảng lần IX. Người thanh niên này muốn đi làm việc ở một đơn vị nhà nước nhưng không ai nhận, buộc lòng làm cho một công ty của Pháp. Anh nói: “Tôi muốn đóng góp mà không dễ, Đoàn góp ý với đại hội Đảng lần này có chính sách gì cho chúng tôi?”.

Rời khỏi cuộc họp, tôi mang theo điều ray rứt trong lòng là chưa trả lời câu hỏi đó một cách rốt ráo. Là Bí thư Trung ương Đoàn lúc đó, tôi thấy mình chưa hòa cùng nhịp thở của thanh niên. Trong tình hình hiện nay, khi dất nước phát triển, thanh niên có những đòi hỏi đa dạng hơn.

Nếu cán bộ Đoàn hành chính hóa hoạt động của mình, xách cặp táp lên xuống các cuộc họp mà không cùng sống, cùng chia sẻ với thanh niên thì thanh niên sẽ không thể chấp nhận được.

Thời kinh tế thị trường, không chỉ leo núi, lên rừng, xuống biển với thanh niên, thậm chí người thủ lĩnh phải cùng chia sẻ rủi ro trong cuộc sống với thanh niên.

Tồi thấy gần đây Trung ương Đoàn ít đề xuất với Nhà nước các chính sách liên quan đến thanh niên. Giúp đỡ những điều cụ thể, thanh niên cũng cần. Nhưng Đoàn phải nâng tầm lên ở mức độ cao hơn, đề xuất được chính sách liên quan những vấn đề chung trong thanh niên. Chính sách người nhập cư vừa rồi Nhà nước đưa ra, không thấy Trung ương Đoàn đề xuất vấn đề liên quan đến thanh niên. Rồi chính sách cho hàng ngàn trí thức trẻ du học về nước. Ngay cả đoàn viên chống tiêu cực, chống tham nhũng, Đoàn làm gì để bảo vệ lợi ích của họ? Nếu Đoàn làm được ở tầm này, thanh niên mới thấy vai trò của Đoàn là gì. Chẳng hạn những bạn trẻ nhập cư thấy Đoàn có đề xuất với Nhà nước chính sách cho họ, họ cảm ơn Đoàn lắm dù chưa thấy Đoàn tới với họ một ngày.

Cần phải quan tâm và tạo môi trường rèn luyện đối với cán bộ Đoàn. Cán bộ Đoàn cần có quá trình tiếp cận với cơ sở nhưng cán bộ Đoàn phải học hành. Tôi nghĩ nhất thiết phải đào tạo cán bộ Đoàn không chỉ trong trường mà trong thực tiễn của cuộc sống. Vì Đoàn không chỉ là tổ chức mà còn là nơi cuốn hút bằng hình ảnh cá nhân cán bộ Đoàn. Nếu Đoàn có những thủ lĩnh giỏi, làm được những việc mà chỉ cần nhắc tên, giới trẻ đã nể trọng thì tôi nghĩ chưa cần gặp, người thanh niên cũng muốn vào tổ chức có người đó.

Tôi vẫn thường nói với anh em đang làm công tác ở Trung ương Đoàn: phải tạo nên một không khí tranh luận trong Đoàn, đừng để bí thư nói gì tất cả đều gật đầu làm theo thì không phát triển tổ chức được. Tạo những con người thực chất trong Đoàn. Phải xây dựng hình ảnh người cán bộ Đoàn trong tình hình mới có sức thuyết phục, có tư thế, khi tiếp cận thanh niên họ mới nghe và theo Đoàn.

Hiện nay tôi đang lo nhất là vấn đề niềm tin và lý tưởng của Thanh niên trong thời kỳ hội nhập. Muốn giáo dục lý tưởng cho thanh niên phải bằng thực tiễn sống động, đưa thanh niên vào những phong trào hành động, thật sự cho đất nước, chứ không phải là những bài học lê thê, giáo điều... Thách thức hiện nay là việc phát triển nhanh của nền kinh tế, cuộc sống của thanh niên có nhiều điều kiện để phát triển, chọn lựa. Do đó nếu Đoàn còn bệnh thành tích, phong trào còn làm cho có thì không trách gì thanh niên chưa đến với Đoàn.